Kapliczka św. Jana Nepomucena
Kapliczka św. Jana Nepomucena w Szynwałdzie
Miejsce
Znajduje się koło kościoła parafialnego.
Opis
Została wybudowana w 1849 r. w czasie proboszczowania w Szynwałdzie ks. Tomasza Stańskiego. W kronice parafialnej znajduje się zapis: [1849] Ze składki parafian tutejszych wymurowana jest tuż pod kościołem kapliczka świętego Jana.
Postawiona na planie kwadratu, murowana, tynkowana, z parą kolumn od frontu. Całość nakryta daszkiem namiotowym, zwieńczonym metalowym krzyżem. Wewnątrz znajduje się rzeźba św. Jana Nepomucena, w stylu barokowym z XIX w. Święty przedstawiony jest w pozycji stojącej, w kontrapoście, dynamicznie. Ubrany jest w sutannę, na niej znajduje się biała komża i peleryna na ramionach. Na głowie ma biret kanonika, w prawej ręce trzyma krzyż.
Kapliczka została wpisana do ewidencji zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Św. Jan Nepomucen (1348-1393)
Nazywany Nepomukiem, był kanonikiem w czeskiej Pradze. Nie do końca znane są przyczyny jego męczeńskiej śmierci w wodach Wełtawy, do której po torturach został wrzucony. Według jednej wersji, podczas konfliktu między królem Władysławem IV Luksemburskim, a arcybiskupem Pragi, został uwięziony i torturowany nakłuwaniem i przypalaniem ciała. Inna wersja podaje, że poniósł śmierć za odmowę królowi, wyjawienia tajemnicy spowiedzi królowej, której był spowiednikiem.
Pochowany został w katedrze św. Wita w Pradze. Kanonizowano go w 1729 r. Jego kult szybko się rozprzestrzeniał. Do Polski dotarł przez Śląsk i datuje się od przełomu XVII i XVIII w. Święto obchodzone jest 21 maja. Jest on patronem mostów i grobli, opiekunem w czasie powodzi, orędownikiem tonących. Chroni przed ludzką obmową, jest także patronem spowiedników.
Zdjęcia nr 2 i 3 z 1977 r.
Zdjęcia nr 4 i 5 z 1994 r.
Zobacz również
Wykaz źródeł
- Archiwum Diecezjalne w Tarnowie: Dział fotograficzny.
- Archiwum Diecezjalne w Tarnowie: Kapliczki i krzyże przydrożne w Szynwałdzie, Szynwałd 1977 [maszynopis].
- Archiwum Parafii Rzymskokatolickiej w Szynwałdzie: Kronika parafii w Szynwałdzie, 1833-1962.
- Fros Henryk, Sowa Franciszek, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Kraków 2007.
- Kapliczki i krzyże przydrożne na terenie Szynwałdu, Szynwałd 2007.
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, województwo krakowskie, pod red. Jerzego Szablowskiego, z. 13, powiat tarnowski, oprac. Józef E. Dutkiewicz, Warszawa 1953.
- Plebanek Kazimierz, Szynwałd. 650-lecie dziejów wsi i parafii, Szynwałd 1994.
- Schematyzm Diecezji Tarnowskiej 1983, t. 2, cz. 1, Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej. Tekst, red. Jan Rzepa.
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie - Delegatura Tarnów: Karty ewidencyjne zabytków w Szynwałdzie, oprac. Cezary Kocot, 1983.